امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای(DeFi) امکان انجام معاملات و تراکنش های ارز دیجیتال را بدون نیاز به واسطه فراهم می کنند. حوزه دیفای از سال 2020 شروع به رشد کرد و در طی این زمان برخی از پلتفرم ها مانند یونی سواپ توانستند موفق عمل کنند. اما از آنجا که نسل اول دیفای با مشکلاتی همراه بود دیفای 2.0 با هدف ارائه راه حل ها و برطرف کردن مشکلات آن مطرح شد. در ادامه این مطلب می خواهیم بدانیم دیفای 2.0 چیست و بهترین پروژه های دیفای 2 کدامند.

 2.0 DeFi چیست؟

دیفای 2 در واقع ورژن جدید دیفای است و با هدف به روزرسانی نسل اول دیفای و برطرف نمودن مشکلات آن ایجاد شد. اولین نسل از پروژه های امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای امکان انجام خدمات مالی غیرمتمرکز را برای تمامی کاربرانی که دارنده کیف پول ارز دیجیتال بودند فراهم کرد. اما با این وجود مشکلاتی را نیز به همراه داشت. دیفای 2 نیز همانند اتریوم 2 که نسخه بهبود یافته بلاکچین اتریوم محسوب می شد با ایجاد تغییراتی در ورژن اولیه دیفای سعی در بهبود مشکلات آن دارد.

استخرهای نقدینگی در حوزه دیفای به کسانی که یک جفت توکن استیک می کنند کارمزد معاملات پرداخت می کنند. اما در صورت تغییر قیمت این جفت توکن شخص تامین کننده متضرر شده و سرمایه خود را تا حد زیادی از دست می دهد. اما در یکی از پروتکل های دیفای 2 این امکان فراهم شده تا با دریافت مبلغ ناچیزی کارمزد شخص تامین کننده نقدینگی از این اتفاق مصون بماند. بنابراین برای ایجاد انگیزه سرمایه گذاری در استخرهای نقدینگی لازم است یک راه حل ساده بیابیم.

دیفای 2 چیست

بیشتر بخوانید: دیفای یا سیستم امور مالی غیرمتمرکز چیست؟

مشکلات و محدودیت های دیفای 1.0

همانطور که گفتیم ورژن اولیه دیفای با مشکلاتی همراه بود. در ادامه می خواهیم با این مشکلات آشنا شویم:

  • نقدینگی
    در اکثر اوقات توکن های استیک شده درون استخرهای نقدینگی فاقد کاربرد بوده و این به معنی کم شدن میزان بهره وری از سرمایه است.
  • امنیت
    عدم داشتن اطلاع از خطرات حوزه دیفای منجر به قرار دادن میلیون ها دلار سرمایه در قراردادهای هوشمندی می شود که فاقد امنیت هستند.
  • متمرکزسازی
    اصلی ترین هدف دیفای در واقع افزایش تمرکز زدایی است. اما هم اکنون بسیاری از پروژه های این حوزه از سازمان های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) استفاده نمی کنند.
  • مقیاس پذیری
    در برخی از بلاکچین ها ترافیک و کارمزد پروتکل های دیفای بالا بوده و در نتیجه انجام کارهای ساده زمانبر و گران قیمت خواهد بود.
  • اوراکل ها و اطلاعات شخص ثالث
    نیاز به اوراکل های(منابع جمع آوری اطلاعات شخص ثالث) با کیفیت تر برای محصولات مالی که به اطلاعات خارجی وابسته هستند.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

هم اکنون بسیاری از پروژه های شبکه هایی نظیر اسمارت چین بایننس، اتریوم، سولانا و برخی دیگر بلاکچین ها که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند ارائه دهنده خدمات نسل جدید دیفای هستند. از جمله آنها می توان موارد زیر را نام برد:

  • وام های خود بازپرداخت
    در پلتفرم هایی که بر اساس دیفای 2 فعالیت می کنند کاربران با پرداخت دارایی های دیجیتال و پرداخت بدهی وام از سود سرمایه گذاری وام خود می توانند وام دریافت کنند. در این صورت امکان بهره مندی از مزایای وام در کنار پاداش استخر نقدینگی وجود دارد.
  • بیمه قراردادهای هوشمند
    دیفای دارای زیرساختی کاملا شفاف و متن باز است. اما با این حال احتمال دارد بررسی و ارزیابی میزان ریسک پروتکل ها برای افراد سرمایه گذار تازه وارد کار سختی باشد. دیفای 2 به منظور حل این مشکل برای تعدادی از قراردادهای هوشمند بیمه در نظر گرفته است. بنابراین در صورتی که شما بر اساس یک قرارداد هوشمند دارایی خود را از دست بدهید به وسیله بیمه مجددا می توانید سرمایه خود را پس بگیرید.
  • بیمه زیان غیردائمی
    در صورت سرمایه گذاری در یک استخر نقدینگی و آغاز استخراج نقدینگی تمامی تغییرات رخ داده در نسبت قیمت توکن های سرمایه گذاری شده ممکن است منجر به ضرر مالی شود. نام این رخداد ضرر ناپایدار ( Impermanent Loss) است. اما در رابطه با پروژه های دیفای 2.0 برای برطرف نمودن این مشکل روش های جدیدی وجود دارد. در طی گذشت زمان، پروتکل دیفای 2.0 به منظور ایجاد یک صندوق بیمه از کارمزدهای دریافتی استفاده نموده و سرمایه شما را در برابر ضرر تضمین می کند. در صورتی که کارمزد لازم برای پرداخت ضرر وجود نداشته باشد، پروتکل قادر است رمزارزهای جدید دیفای 2 را برای برطرف نمودن این کمبود ایجاد کند. در صورت وجود رمزارزهای زیاد دیفای 2 امکان ذخیره برای کاربردهای بعدی و یا سوزاندن آنها وجود دارد.
  • نقدینگی بین زنجیره ای
    قراردادهای هوشمند درون پروتکل های جدید دیفای منجر به توزیع نقدینگی در بلاکچین های مختلف می شوند. بنابراین می توان کمبودهای نقدینگی یک شبکه را از طریق مبادله دارایی های استخرهای نقدینگی یک زنجیره با دیگر زنجیره ها جبران نمود.
  • قفل نبودن ارزش دارایی های سهام گذاری شده
    در نسل اول دیفای در قبال سرمایه گذاری دارایی ها درون استخرهای نقدینگی، توکن های نقدینگی به کاربران داده می شود که امکان کسب سود از طریق استراتژی فارمینگ وجود دارد. در نسل دوم دیفای توکن های نقدینگی فارمینگ و کشت سود می توانند به منظور ایجاد توکن هایی نظیر DAI استفاده شده و یا مانند یک وثیقه عمل کنند. به بیان دیگر در این نسل از دیفای میزان کاربرد و سود توکن های نقدینگی بیشتر است.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین پروژه های دیفای

تفاوت دیفای 1.0 و دیفای 2.0

هر دو نسخه دیفای با هدف ایجاد یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین ارائه شدند. در واقع در هر دو نسل دیفای از اپلیکیشن های غیرمتمرکز، شبکه های اوراکل و قراردادهای هوشمند برای سهولت انجام امور مالی غیرمتمرکز استفاده می شود. در ادامه با تفاوت های نسل اول و دوم دیفای آشنا خواهید شد:

  1. تعامل موثر میان کاربران
    در نسخه دوم دیفای کاربران از طریق شبکه همتا به همتا با یکدیگر در ارتباط هستند. اصلی ترین تمرکز این ارتباط تعامل پایدار میان کاربران و کسب سود دو طرف معامله است. در پروتکل های موجود در نسل دوم دیفای، کاهش مدیریت مستقیم پروتکل منجر به افزایش ارتباط کاربران شده تمرکززدایی شده است.
  2. پایداری اکوسیستم
    زمانی که حاکمیت غیرمتمرکز با تعامل و نقدینگی پایدار ترکیب می شود منجر به تداوم اکوسیستم مالی غیرمتمرکز خواهد شد.
  3. به کار بردن الگوهای حاکمیتی بهینه
    در نسل دوم دیفای پروتکل های نوشته شده با هدف صلب قدرت و حاکمیت نهادها و سازمان های مرکزی و اعطای آن به افراد جامعه دارای امکانات و ویژگی های بهتر به منظور تصمیم گیری و تعیین قوانین نسبت به دیفای اولیه است.
  4. انگیزه های کاربرپسند
    دوام پروتکل دیفای وابسته به میزان تامین نقدینگی موثر و پایدار خواهد بود. در نتیجه پروتکل های نسل دوم دیفای برای به دست آوردن سرمایه لازم در پی استفاده از برنامه های جذاب و خلاقانه هستند. این برنامه های مشوق منجر به برطرف کردن مشکل نقدینگی دیفای 1.0 شده و منجر به بهبود ارتباط میان کاربران می شوند.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

مزیت های دیفای 2.0

نسخه دوم دیفای نسبت به دیفای 1.0 از مزیت هایی برخوردار است. در ادامه با این مزیت ها آشنا خواهید شد:

  • تجربه کاربری بهتر و کم هزینه تر
  • کم شدن میزان وابستگی به استیبل کوین های دارای پشتوانه دلار
  • حسابرسی امنیتی
  • کسب سود بیشتر از سرمایه

معایب دیفای 2.0

  • قانون گذاری های جدید
    نهادهای قانون گذار با تغییر قوانین و دخالت می توانند تاثیر زیادی روی سرویس های ارائه شده دیفای و سیاست ها بگذارند.
  • زیان غیردائمی
    پروتکل های جدید ارائه شده در دیفای 2.0 خدماتی مانند بیمه زیان غیردائمی ارائه کرده و برای کاهش خطرهای استخراج نقدینگی تلاش می کنند. اما لازم است در نظر داشته باشید احتمال اینکه این ضررها به صفر برسد هیچ گاه وجود ندارد.
  • چالش در زمان برداشت دارایی
    احتمال اینکه کاربران در هنگام برداشت دارایی خود دچار مشکلات شوند وجود دارد. اگر وب سایتی که پروتکل ها درون آن قرار دارند دچار مشکل شده یا از کار بیفتد امکان برداشت دارایی کاربران وجود ندارد.
  • مشکلات و چالش های مربوط به قراردادهای هوشمند
    با وجود پیشرفت های فراوان قراردادهای هوشمند و پروتکل های دیفای احتمال وجود باگ ها و ضعف های امنیتی و هک Dapp ها همچنان وجود دارد.

مزایا و معایب دیفای 2

بیشتر بخوانید: Dapp یا پلتفرم غیرمتمرکز چیست؟

جمع بندی

در این مطلب با اکوسیستم دیفای 2.0 آشنا شدیم. دیفای 2.0 در واقع نسل جدید امور مالی غیرمتمرکز به شمار می رود که با هدف ارائه راه حل ها و برطرف نمودن مشکلات دیفای 1.0 پدید آمد. این ورژن جدید دیفای دارای پتانسیل های زیادی است که هنوز از آنها استفاده نشده است. پروژه های دیفای 2 همچنان برای اکثر کاربران رمزارزها دارای ابهامات زیادی است.