اولین استفاده از شبکه بلاک چین در بیت کوین بود. اما پس از آن فناوری بلاک چین در دنیای واقعی ما کاربردهای مختلف زیادی دارد. استفاده از فناوری بلاک چین به طور کلی منجر به افزایش میزان امنیت و اعتبار اطلاعات و حفظ حریم خصوصی است. در ادامه این مطلب می خواهیم با مهم ترین کاربردهای بلاک چین در زندگی واقعی خود بپردازیم. از زمان ظهور فناوری بلاک چین انقلاب بزرگی در دنیا رخ داد و منجر به از بین رفتن بیشتر فعالیت ها و فرآیندهای سنتی گردید. اما با این حال بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند فناوری بلاک چین تنها در حوزه کریپتوکارنسی و رمزارزهایی نظیر بیت کوین و اتریوم کاربرد دارد. در حال حاضر کمپانی ها و سازمان های مختلف زیادی روی کاربردهای بلاک چین کار می کنند. تا از این طریق خدمات خود را مطابق با نیازهای جامعه و پیشرفت های دنیا ارائه دهند. لازم است بدانید به منظور استفاده از کاربردهای بلاک چین نیازی به ساخت بلاک چین جدید نخواهید داشت. امکان اجرای پروژه های متنوع روی بلاک چین هایی نظیر بیت کوین و اتریوم فراهم شده است.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟
موارد استفاده از بلاکچین
به کمک فناوری بلاک چین امکان انجام کارهای زیر وجود دارد:
- ساخت هویت دیجیتال
امکان تعیین هویت با استفاده از کلیدهای رمزنگاری توسط فناوری بلاک چین فراهم شده است. به کمک بلاک چین می توان هویت دیجیتالی از طریق کلیدهای عمومی و خصوصی تعیین نمود. هر دو کلیدهای خصوصی و عمومی در واقع رشته ای از حروف و اعداد هستند که می توان از طریق آنها به عنوان یک عضو روی بلاک چین فعالیت کرد.
نکته: در نظر داشته باشید غیر از خودتان نباید هیچ کسی به کلید خصوصی شما دسترسی پیدا کند.
برای تشخیص درست بودن کلید خصوصی می توان از کلید عمومی کمک گرفت و درستی آن را تایید کرد.
اما "امضای دیجیتال" مفهوم جدیدی است که از ترکیب دو کلید خصوصی و عمومی تشکیل شده است. به هیچ عنوان نمی توان امضای دیجیتال را جعل نمود. - ارائه خدمات به عنوان یک پلتفرم
اولین دسته از پلتفرم ها که از فناوری بلاک چین به منظور توسعه خود استفاده کردند ارزهای دیجیتال بودند. در دنیای امروز امکان طراحی یک پلتفرم برای قراردادهای هوشمند به جای ایجاد پلتفرمی برای تبادل ارزهای دیجیتال فراهم شده است.
کدهای ایجاد شده روی بلاک چین به منظور بررسی و اجرای شرایط یک توافقنامه بین دو طرف بدون نیاز به واسطه را قرارداد هوشمند می نامند.
در صورت اجرای یک قرارداد هوشمند روی یک بلاک چین نظیر اتریوم امکان توقف اجرای آن وجود ندارد.
طراحی و ساخت برنامه ها و پروژه هایی که بدون نیاز به واسطه و بی وقفه تا ابد کار خود را انجام دهند به کمک قراردادهای هوشمند امکان پذیر است. این نوع از برنامه های غیرمتمرکز Dapp نام دارند. - ذخیره سوابق و اطلاعات
امکان ثبت و ذخیره اطلاعات با امنیت بالا به صورت توزیع شده روی بلاک چین فراهم شده است. اطلاعات مربوط به تراکنش ها روی بلاک چین بیت کوین ذخیره شده و زمانی که شخصی به آن متصل می گردد نسخه ای از این اطلاعات را دریافت خواهد کرد. هش، رمزنگاری و توزیع داده ها از جمله مواردی است که به کمک آنها امکان تغییر و یا حذف اطلاعات ثبت شده به هیچ عنوان وجود ندارد. بر این اساس می توان گفت اطلاعات بلاک چین کاملا غیر قابل تغییر هستند.
در حالت کلی سه روش ذخیره داده ها روی بلاک چین وجود دارد: - داده های هش شده
به کمک یک تابع خاص این داده ها تبدیل به هش می شوند. با انجام این کار مشخص می گردد هیچ تقلبی وجود ندارد. - داده های رمزنگاری شده
همانطور که مشخص است این داده ها قابل دستیابی برای افرادی هستند که دارای کلید رمزگشایی باشند. - داده های رمزنگاری نشده
امکان مشاهده داده ها به صورت کاملا واضح برای همه نودها (شرکت کنندگان در یک بلاک چین) فراهم شده است.
بیشتر بخوانید: Dapp یا پلتفرم غیرمتمرکز چیست؟
کاربردهای بلاک چین در دنیای واقعی
فناوری بلاک چین هنوز یک مفهوم تازه است و قطعا در آینده کاربردهای وسیعی خواهد داشت. در حال حاضر این تکنولوژی توسط برخی کمپانی های بزرگ در دنیای واقعی در حال استفاده است.
مهم ترین کاربردهای بلاک چین در دنیای واقعی را در ادامه به شما ارائه می دهیم:
- مالکیت معنوی
زمانی که یک اثر در فضای اینترنت منتشر می شود احتمال کپی رایت آن بسیار زیاد است. این اتفاق برای مالک اثر ضرر زیادی به همراه دارد. برای جلوگیری از وقوع این مشکل بلاک چین راه حلی ارائه کرده است که از طریق آن می توان مالکیت یک اثر را در سطح جهانی ثبت کرد و یا می توان به کمک قراردادهای هوشمند یک سری قوانین و شرایط خاص تعیین کرد تا افراد به منظور استفاده از آن مجبور به پرداخت مبلغی با یک توکن مشخص باشند. در حال حاضر بسیاری از پروژه ها با این هدف کار می کنند. - حوزه سلامت و علوم
امکان ثبت داده ها و اطلاعات پزشکی و تحقیقاتی از طریق بلاک چین فراهم شده است. اما اصلی ترین مشکل در این حوزه حفظ امنیت اطلاعات است. امنیت اطلاعات روی دیتابیس های متمرکز کاری دشوار است. علاوه بر این در برخی مواقع چند تیم علمی و پزشکی روی یک موضوع مشابه فعالیت کرده اند. برای جلوگیری از وقوع این اتفاقات می توان از فناوری بلاک چین استفاده نمود. - هویت سنجی
از آنجا که امکان ثبت هر گونه اطلاعات روی دفتر توزیع شده کل یا همان بلاک چین وجود دارد، تا حد زیادی از هک شدن و از دست رفتن اطلاعات جلوگیری می کند. خبری که اخیرا از سوی شهردار شهر زوگ سوئیس منتشر شده قابلیت ثبت اطلاعات هویت شهروندان و ارائه شناسه شهروندی است. در این صورت افراد می توانند در یک محیط امن و مطمئن، اقدام به هویت سنجی اطلاعاتشان کنند. - زنجیره تامین و رهگیری
به کمک بلاک چین می توان به رهگیری و سنجش زنجیره تامین پرداخت. به منظور اطمینان یافتن از اصالت و کیفیت یک محصول می توان کد QR آن را اسکن کرد. در حال حاضر بسیاری از شرکت هایی که در حوزه صنایع غذایی فعالیت می کنند به منظور رهگیری محصولاتشان از بلاک چین استفاده می کنند. با انجام این کار خیال مشتری را از بابت کیفیت محصول آسوده می کنند. - انتخابات و رای گیری
از آنجا که در دنیای امروز رای گیری ها با شفافیت لازم انجام نمی گردد و احتمال وقوع تقلب در آن بسیار زیاد است می توان از بلاک چین در این حوزه استفاده نمود. در واقع بلاک چین امکان برگزاری یک انتخابات کاملا شفاف و غیرمتمرکز را فراهم می کند. در این صورت از طریق بلاک چین رای ها به صورت خودکار شمارش شده و از احتمال ایجاد تقلب در آنها جلوگیری می شود. اما از آنجا که این فناوری همچنان زیرساخت مناسبی ندارد در حال حاضر از آن برای انجام انتخابات با ابعاد بزرگ مانند انتخابات ریاست جمهوری و... استفاده نمی گردد. در برخی از کشورهای توسعه یافته نظیر آمریکا و کره جنوبی تعدادی از انتخابات کوچک به صورت آزمایشی با بلاک چین صورت گرفت. در این سیستم شرکت کنندگان قادر به ثبت رای خود از طریق تلفن های همراهشان شدند. - نهادها و سازمان های غیرمتمرکز
در رابطه با نهاد ها و سازمان های غیرمتمرکز بلاک چین یک روش ایجاد حاکمیت برای یک سیستم محسوب می شود که در آن هر کس با توجه به میزان سهامی که دارد آن سیستم را جلو ببرد. امکان ایجاد یک نوع دموکراسی در جوامع کوچک و بزرگ از طریق بلاک چین فراهم شده است. در حال حاضر در بسیاری از دانشگاه های برتر جهان از روش حاکمیت غیرمتمرکز استفاده می گردد. - توکنیزه کردن دارایی ها
از طریق بلاک چین امکان تبدیل دارایی ها به توکن و ارائه آنها به صورت یک دارایی دیجیتال قابل عرضه فراهم شده است. مثلا شما می توانید خانه خود را به ده ها هزار توکن تبدیل کنید سپس با توجه به میزان بودجه افراد متقاضی آن را به فروش رسانید. در این صورت افراد زیادی قادر به سرمایه گذاری روی آن خانه خواهند بود.
نکته مهم: لازم به ذکر است در این کاربرد بلاک چین یک سری مشکلات قانونی وجود دارد. اما در صورتی که زیرساخت های مناسب فراهم شود امکان بهره برداری از آن وجود دارد.
بیشتر بخوانید: سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا DAO چیست؟
همانطور که در این مطلب مطالعه کردید بلاک چین یکی از فناوری های روز دنیا است که هنوز گسترش نیافته اما کاربردهای فراوان زیادی دارد. موارد گفته شده نظیر هویت سنجی، انتخابات و رای گیری، توکنیزه کردن دارایی، مالکیت معنوی، سلامت و علوم، زنجیره تامین و رهگیری و نهادها و سازمان های غیرمتمرکز برخی از مهم ترین کاربردهای بلاک چین به شمار می روند.