استیبل کوین ها از جدیدترین ابتکار دنیای ارزهای دیجیتال به شمار می روند و همانطور که از نام این ارز پیداست نوعی ارزهای دیجیتال با ثبات قیمت هستند. اصلی ترین ویژگی این ارزها ثابت بودن قیمت آنهاست به این مفهوم که همانند دیگر ارزهای دیجیتال نوسان قیمت چندانی ندارند. نوسان قیمت استیبل کوین ها مانند تتر بر مبنای تغییر نوسان پول رایج دنیا (دلار) صورت می گیرد. اما استیبل کوین طلا نوعی دیگری از استیبل کوین است که قیمت آن با قیمت جهانی طلا تغییر می کند.
در این مقاله از سایت کوینی فا می خواهیم بدانیم ارز دیجیتال با ثبات یا استیبل کوین چیست و چگونه قیمت استیبل کوین ها ثابت باقی می ماند. همچنین در ادامه کاربردهای استیبل کوین و خطرات و آسیب هایی که ممکن است این نوع ارز دیجیتال ایجاد کند را برای شما شرح می دهیم.
استیبل کوین ها (StableCoin) کدامند؟
استیبل کوین ها نوعی از ارزهای دیجیتال با ثبات به شمار می روند که به منظور ثابت نگه داشتن ارزش آنها می توان روش های مختلفی را به کار برد.
هدف از طراحی این نوع ارزها حفظ ثبات قیمت شبیه پول های رایج برای ارزهای دیجیتال است. علاوه بر این باید بتواند امنیت، سرعت بالا و هزینه کم تراکنش های مجازی را تامین نماید.
استیبل کوین ها در ابتدا با این هدف طراحی شدند که نوسانات قیمتی ارزهای دیجیتال را در معاملات به کمترین میزان برسانند. همچنین به عنوان یک رابط ارتباطی برای موسسات مالی و سرمایه گذاری جریان اصلی عمل کنند. اما در حال حاضر استیبل کوین ها در تلاش هستند تا شیوه کاری خود را به حوزه امور مالی غیرمتمرکز و بانکداری معمولی باز کنند و منجر به کاهش هزینه های پرداخت شده گردند.
هم اکنون ده ها استیبل کوین با ساختارهای کارکردی گوناگون روی شبکه های بلاک چین مختلف ایجاد شده اند. اما همگی از یک شیوه مشخص برای حفظ ثبات خود استفاده می کنند.
تغییر قیمت استیبل کوین های دلاری کاملا به دلار وابسته است و در صورتی که قیمت دلار دچار تغییر شود، قیمت استیبل کوین ها هم به همان میزان تغییر خواهد کرد. همچنین استیبل کوین طلا یا استیبل کوین های جفت شده با ارزهای دیجیتال ارزشی معادل با واحدهای پشتوانه خود نوسان قیمت دارند.
بیشتر بخوانید: معرفی یو اس دی کوین
آشنایی با انواع استیبل کوین ها
ارزهای دیجیتال با ثبات استیبل کوین بر اساس شیوه عملکردشان به 5 دسته کلی قابل تقسیم هستند. تعدادی از آنها از ارزهای فیات به عنوان پشتوانه استفاده می کنند. پشتوانه تعدادی از این استیبل کوین ها دارایی هایی مثل طلاست. ثبات قیمت تعدادی از آنها توسط پشتوانه دیگر ارزهای دیجیتال تامین می شود و برخی از آنها برای حفظ ثبات قیمت از الگوریتم های خاص استفاده می کنند. لازم به ذکره برخی از استیبل کوین ها مثل توکن رپد(Wrapped token) به طور کلی قیمت ثابتی ندارند و قیمت آنها کاملا به ارز دیجیتال پشتوانه آنها وابسته است.
در ادامه به معرفی انواع استیبل کوین ها بر اساس نحوه عملکرد می پردازیم:
- استیبل کوین با پشتوانه پول ملی
- استیبل کوین با پشتوانه دارایی
- استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
- استیبل کوین الگوریتمی
- رپد توکن ها
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال تتر چیست؟
1. استیبل کوین با پشتوانه پول ملی
استیبل کوین های با پشتوانه پول ملی، همیشه ارزشی معادل واحدهای پول ملی پشتوانه خود دارند. بدین شکل که در ازای عرضه هر کوین جدید به بازار، یک واحد از پول ملی به خزانه این استیبل کوین اضافه می گردد.
استیبل کوین های با پشتوانه ارزهای ملی نظیر دلار آمریکا، یورو و ین اولین و ساده ترین نوع استیبل کوین ها به شمار می روند. این نوع استیبل کوین با نسبت یک به یک پشتیبانی می شوند. تا آن هنگام که ارزش ارز اصلی و پایه ثابت باقی بماند استیبل کوین ارزش خود را حفظ می کند. این ارز دیجیتال اعتبار خود را از اعتبار صادر کننده ارز (پول) دریافت می کند. در واقع بانک مرکزی کشور ارزش این نوع استیبل کوین ها را حفظ می کند.
در حال حاضر تتر(USDT) با ارزش بازار 68,709,838,092 میلیارد دلاری با اختلاف بسیار زیاد بزرگ ترین استیبل کوین با پشتوانه ملی محسوب می شود.
یو اس دی کوین (USDC) با ارزش بازار 32,779,817,251 میلیارد دلاری در رده بعدی استیبل کوین های با پشتوانه ملی قرار میگیره.
2. استیبل کوین با پشتوانه دارایی
این نوع ارزهای دیجیتال با ثبات مشابه استیبل کوین با پشتوانه پول ملی است با این تفاوت که دارایی های فیزیکی مثل طلا را به عنوان پشتوانه نگهداری می کنه.
استیبل کوین های با پشتوانه دارایی ارزهای ملی را با طیف وسیعی از وثیقه های فیزیکی جایگزین می کنند. طلا یکی از رایج ترین این وثیقه ها به شمار می رود.
لازم است بدانید تعدادی دیگر از استیبل کوین ها با پشتوانه دارایی هم وجود دارند که با سبدی از فلزات گرانبها و یا حتی با املاک و مستغلات سوئیس پشتیبانی می شوند. این دسته از استیبل کوین ها معمولا با میزان مشخصی از کالا مرتبطند. در یک مکان معتبر ذخیره می شوند و در اکثر موارد تحت حسابرسی های معتبر بین المللی قرار می گیرند.
اگر بخواهیم یک نمونه مشهور از استیبل کوین های با پشتوانه دارایی را به شما معرفی کنیم باید تترگلد(XAUT) را نام ببریم که از سوی شرکت تتر عرضه شده است. هر واحد تترگلد برابر با یک اونس طلای لندن است.
پکس گلد(Pax Gold) و دیجیکس گلد(Digix Gold) از نمونه های دیگر استیبل کوین های با پشتوانه دارایی بشمار می روند. پکس گلد با یک تروی اونس طلای خالص لندن پشتیبانی می شود. این میزان طلا در انبار شرکت برینک در پایتخت انگلیس نگهداری می شود. دارندگان توکن پکس گلد می توانند هر زمان که مایل بودند توکن های خود را معامله و در قبال آن طلای واقعی دریافت نمایند.
استیبل کوین دیجیکس گلد هم معادل یک گرم طلای خالص 99.99 درصد است که در سنگاپور ذخیره شده و هر سه ماه یکبار مورد حسابرسی قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: بررسی ارز دیجیتال یونی سواپ
3. استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
این دسته از استیبل کوین ها به منظور ثابت نگه داشتن ارزششان از وام هایی با وثیقه مازاد استفاده می کنند.
این استیبل کوین ها با سبدی از یک یا چند ارز دیجیتال پشتیبانی می شوند. با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی دارند، این استیبل کوین ها وام هایی با وثیقه های مازاد بسیار بالا ارائه می دهند و از گیرندگان وام میخواهند اقدام به قفل توکن های خود در قراردادهای هوشمند کنند. اگر ارزش وثیقه بیش از حد کاهش پیدا کند، توکن هایی که به عنوان وثیقه دریافت شده نقد می گردند تا مانع از ضررهای بیشتر شوند.
استیبل کوین دای(DAI) یکی از معروف ترین استیبل کوین های با پشتوانه ارز دیجیتال است که ارزشی معادل یک دلار داشته و متعلق به پلتفرمی تحت عنوان میکردائو است.
لازم است بدانید استیبل کوین دای (DAI) غیرمتمرکز است و برای استفاده از آن لازم نیست به نهاد خاصی اعتماد کنید. برخلاف دیگر ارزهای دیجیتال که قیمتشان با پشتوانه پول ملی سپرده گذاری شده در بانک ثابت می ماند قیمت استیبل کوین دای با وثیقه گذاری یک ارز دیجیتال مثل اتریوم در یک قرارداد هوشمند ثابت خواهد ماند.
4. استیبل کوین الگوریتمی
این دسته از استیبل کوین ها به منظور حفظ ثبات قیمت از الگوریتم ها و قرارداد های هوشمند بهره می برند. این ارزهای دیجیتال با ثبات بسته به کاهش یا افزایش عرضه و از طریق استفاده از نیروهای بازار سطح قیمت خود را ثابت نگه می دارند. طبق این تعریف استیبل کوین های با پشتوانه ارز دیجیتال که برای حفظ ارزش خود از سیستم وثیقه مازاد استفاده می کنند هم جزو استیبل کوین های الگوریتمی به شمار می روند.
این دسته از استیبل کوین ها بی پشتوانه هستند و همین موضوع آنها را از دیگر استیبل کوین ها متمایز می کند. از آنجا که ارزش این استیبل کوین ها به وسیله الگوریتم های ویژه و قراردادهای هوشمند کنترل می شود پیچیده ترین نوع استیبل کوین به شمار می روند. این استیبل کوین ها منجر به افزایش یا کاهش خودکار عرضه توکن در بازار می شوند تا از این روش قیمت توکن را با ارز ملی برابر نگه دارند.
در صورتی که ارزش این استیبل کوین ها در برابر دلار، یورو و یا هر ارز دیگری کمتر شود، الگوریتم ها توکن ها را از گردش خارج می کنند. و همچنین اگر ارزش این استیبل کوین ها از ارز ملی بالاتر رود، سیستم استیبل کوین های جدید را به بازار عرضه می کند تا بدین روش با برقراری تعادل بین استیبل کوین ها، قیمت آنها را ثابت نگه دارد.
از جمله معروف ترین استیبل کوین های الگوریتمی بازار می توان خانواده استیبل کوین بلاک چین ترا(Terra) را نام برد. پروتکل ترا با تکیه بر راهکار نوآورانه خود، مجموعه ای از استیبل کوین های ترکیب شده با ارزهای پرطرفدار بین المللی مانند، دلار، یورو، ین ژاپن و وون کره جنوبی را ایجاد و عرضه کرده است. علاوه بر این پروتکل ترا به منظور حفظ ارزش استیبل کوین ها از توکن حاکمیتی بومی خود به نام لونا(LUNA) بهره می گیرد.
از این روکاربران ترا در کل دنیا قادر هستند در کوتاه ترین زمان و با پرداخت کمترین میزان کارمزد، استیبل کوین های معادل ارزهای بین المللی را با یکدیگر مبادله و جهت پرداخت از آنها استفاده کنند.
شیوه ای که پروتکل ترا برای ثابت نگه داشتن ارزش استیبل کوین ها استفاده می کند، مکانیسم ضرب و سوزاندن توکن های دوگانه است. به این ترتیب که در صورت انحراف قیمت استیبل کوین UST از قیمت دلار به داراندگان UST و LUNA اجازه می دهد که این دو ارز را در ازای قیمت 1 دلار برای هر UST، با سیستم مبادله کنند.
به این شکل، هنگامی که ارزش استیبل کوین UST از یک دلار کمتر شود (یعنی تقاضا کمتر از عرضه باشد.) دارندگان این استیبل کوین می توانند با سوزاندن هر توکن UST معادل 1 دلار، توکن لونا(که به تازگی ضرب شده است) را از سیستم دریافت کنند. و در صورتی که ارزش UST به بالاتر از یک دلار(یعنی زمانی که تقاضا بیشتر از عرضه باشد.) دارندگان لونا می توانند توکن های خود را سوزانده و معادل قیمت دلاری آن توکن UST (که به تازگی ضرب شده است) را از سیستم دریافت کنند.
بنابراین پروتکل ترا ارزش استیبل کوین های خود را با عرضه توکن در زمان بالا رفتن قیمت و سوزاندن توکن در زمان کم شدن قیمت حفظ می کند.
هدف از ساخت این دسته از استیبل کوین های الگوریتمی ساخت یک بانک مرکزی غیرمتمرکز و خودکار است که عرضه استیبل کوین ها را در صورت نیاز به حفظ ارزش قیمت خود، افزایش یا کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: بررسی ارز دیجیتال پولکادات
5. رپد توکن ها
رپد توکن ها نوعی ارز دیجیتال هستند که پشتوانه آنها ارز دیجیتال دیگری است. بسیاری از کارشناسان این نوع ارز دیجیتال را جزو استیبل کوین ها به حساب نمی آورند به این دلیل که کاربردهای گسترده ندارند و چندان مستقل نیستند.
رپد بیت کوین(Wrapped Bitcoin) از نمونه های بارز توکن رپد بشمار می رود که اولین بار روی شبکه اتریوم عرضه شد. هر توکن رپد بیت کوین با یک واحد بیت کوین پشتیبانی می شود و بنابراین قیمت هر واحد آن معادل یک واحد بیت کوین است.
با توجه به اینکه شبکه بیت کوین و اتریوم مجزا هستند و این امکان وجود ندارد که به طور مستقیم از بیت کوین در تراکنش های اتریوم و برنامه های غیرمتمرکز استفاده کرد، توکن رپد بیت کوین به افراد کمک می کند در صورت تمایل با بیت کوین در شبکه اتریوم فعالیت کنند.
از بین انواع استیبل کوین هایی که نام بردیم، دو دسته اول جزو استیبل کوین های متمرکز هستند، به این مفهوم که یک یا چند سازمان متمرکز آنها را کنترل و اداره می کند و سه دسته بندی بعدی غیرمتمرکز یا نیمه متمرکز هستند. زیرا این سه دسته با استفاده از یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز مانند اتریوم کار می کنند و واسطه ها کمترین نقش ممکن را دارند.
همانطور که مشاهده کردید در این مقاله سعی کردیم به معرفی ارز دیجیتال با ثبات استیبل کوین و انواع آن بپردازیم. استیبل کوین ها، ارزهای دیجیتال با ثبات هستند به این مفهوم که کمتر دچار نوسان قیمت می شوند.
این ارزهای با ثبات به واسطه ثبات قیمتشان منجر به ایجاد احساس امنیت و اطمینان خاطر در دنیای ارزهای دیجیتال می گردد.
از بین تمامی استیبل کوین های معرفی شده تنها استیبل کوین های الگوریتمی غیرمتمرکز هستند و بدون نیاز به هیچ پشتوانه ای با تکیه بر الگوریتم های خاص خود کار می کنند. در حال حاضر این استیبل کوین ها در مقابل نوع متمرکز تتر محبوبیت چندانی ندارند. اما در اثر گذر زمان می توان از استیبل کوین هایی استفاده کرد که در عین حفظ ثبات قیمت به صورت غیرمتمرکز عمل می کنند.