متمرکز بودن به این مفهوم است که تمام تصمیمات و سازو کارهای برنامه ریزی در یک نقطه خاص متمرکز شده اند. سیستم های امور مالی که در آن از واسطه هایی نظیر بانک ها استفاده می شود سیستم های متمرکز نامیده می شوند. دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) به معنای حذف واسطه ها نظیر بانک ها و سازمان ها از دنیای مالی است.
در سیستم غیر متمرکز تصمیم گیری ها به شکل توزیع شده و بدون هماهنگی با نهاد خاصی انجام می شود. ارزهای دیجیتال در حال حاضر به سمت سیستم های غیر متمرکز در حال حرکت هستند. به منظور آشنایی بیشتر با دیفای، مزایای سیستم غیر متمرکز و کاربرد دیفای ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.
سیستم غیر متمرکز (DeFi) چیست؟
کلیه امور مالی مهم مانند معاملات مالی و یا دریافت وام که به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه قابل انجام باشند را دیفای یا سیستم غیر متمرکز می نامند. در واقع دیفای محدود به یک پروژه نیست بلکه یک اکوسیستم از هزاران پروژه مختلف است که در همه آنها خدمات مالی به صورت غیرمتمرکز ارائه می شود.
خیلی وقت است که تمامی سازمان های متمرکز نظیر بانک ها به دنیای مالی تسلط کامل دارند. در دنیای امروز برای انجام کارهایی نظیر دریافت وام، پرداخت مالیات یا اقساط و خرید و فروش نیاز دارید به سازمان های متمرکز و بانک ها مراجعه کنید. در این صورت مجبور خواهید بود به بانک ها اعتماد کنید با این فرضیه که آنها می توانند امانتدار خوبی برای پول هایتان باشند.
اما در طول این سالها تجربیات نشان داده در این گونه واسطه ها ممکن است خطاهای سهوی و یا فساد مالی رخ دهد. در این راستا برای حل این مشکل سیستم دیفای یا همان مراکز امور مالی غیرمتمرکز آمده اند تا با استفاده از بلاک چین مشکلات مربوط به فساد مالی و نیاز به اعتماد را به طور کلی از میان بردارند. بدین صورت کاربر امکان کنترل کامل روی دارایی های خود دارد و از طریق برنامه های غیرمتمرکز با اکوسیستم ارتباط برقرار می کند.
با توجه به اهداف بزرگ سیستم دیفای، می تواند در کنار بلاک چین به عنوان یکی از ابتکارهای عصر دیجیتال در نظر گرفته شود.
بیشتر بخوانید: انواع توکن های ارز دیجیتال
مزایای سیستم غیر متمرکز
در دنیای سنتی امور مالی و اقتصادی به نهاد ها و سازمان هایی مانند بانک ها به عنوان واسطه وابسته است. اما سیستم امور مالی غیر متمرکز (DeFi) نیاز به واسطه ندارند.
در شیوه غیر متمرکز کاربران به طور کامل روی دارایی ها و سرمایه خود نظارت دارند.
در دنیای غیر متمرکز امکان مصادره پول شما وجود ندارد. همچین کسی قادر به کنترل امور مالی زندگی تان نیست و نمی تواند مانع معامله شما با دیگران شود. در روش غیر متمرکز میزان سرقت و یا فسادهای مالی بسیار کاهش پیدا می کند.
از آنجا که سیستم غیر متمرکز منجر به حذف واسطه ها می شود هزینه ها را تا حد زیادی کاهش می دهد.
با آمدن شبکه امور مالی غیر متمرکز بلاک چین حوزه امور مالی تا حد زیادی پیشرفت شگفتی کرد. در این تکنولوژی احتمال ویرایش اطلاعات و یا از کار افتادن سیستم از بین خواهد رفت.
امکان دسترسی آسان کلیه افراد به خدمات مالی از دیگر مزیت های سیستم غیر متمرکز به شمار می رود.
کاربرد دیفای
درصد زیادی از فعالیت های مربوط به حوزه دیفای در سه بخش عمده قابل استفاده است:
- خدمات بانکی پولی
- صرافی های غیر متمرکز
- دریافت وام و وام دهی
بیشتر بخوانید: آشنایی با توکن ها و بررسی تفاوت توکن و کوین
خدمات بانکی پولی
یکی از کاربرد های سیستم دیفای خدمات بانکی پولی است. صدور استیبل کوین ها، بیمه نامه و یا رهن از جمله خدمات بانکی پولی است.
یکی از انواع ارزهای دیجیتال با ثبات که دارای یک پشتوانه ثابت و پایدار مانند دلار است استیبل کوین نامیده می شود. از آنجا که صنعت بلاک چین روز به روز در حال رشد است، تمرکز روی تولید ارزهای استیبل کوینی است که علاوه بر ارزش ثابت غیر متمرکز باشند. تتر یک استیبل کوین با پشتوانه دلار است که ارزش آن همیشه یک دلار است.
در سیستم سنتی انجام خدماتی نظیر ثبت رهن و یا وثیقه بسیار زمان بر است و هزینه های بالایی در بردارد. با بکار گیری قرار دادهای هوشمند هزینه های حقوقی تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
از آنجا که امکان صدور بیمه روی بلاک چین فراهم آمده نیاز به وجود واسطه ها به طور کلی از بین رفته است. بکارگیری سیستم غیر متمرکز در صدور بیمه ریسک نقص بیمه نامه را از بین برده و مبلغ پرداختی بیمه نامه تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
صرافی های غیرمتمرکز
بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند صرافی های غیر متمرکز در چند سال آینده نقش بسیار گسترده ای در حوزه معاملات مالی خواهند داشت.
صرافی هایی که به صورت غیر متمرکز روی بلاک چین کار می کنند به این صورت است که معامله گران به صورت کاملا مستقیم و بدون دخل و تصرف واسطه ها می توانند دارایی های دیجیتال خود را خرید و فروش و معامله کنند. این گونه معاملات از طریق کیف پول شخصی هر کاربر قابل انجام است. کارمزد معاملات در این صرافی ها بسیار کم است.
علاوه بر این امکان ارائه مالکیت بسیاری از ابزارهای مالی در فناوری بلاک چین فراهم آمده است. به این صورت که در حوزه دیفای افراد می توانند برای دارایی هایی مثل املاک، ارز دیجیتال ایجاد کنند.
از جمله زیر مجموعه های سیستم دیفای بازارهای مشتقه و بازارهای پیش بینی هستند.
دریافت وام و وام دهی
یکی از کابردی ترین برنامه های سیستم غیر متمرکز، دریافت وام و وام دهی است. مزیت های دریافت وام و وام دهی با این شیوه نسبت به روش سنتی بسیار زیاد است. امکان وثیقه گذاری با دارایی های دیجیتال، پرداخت فوری و عدم نیاز به چک های اعتباری از جمله مزیت های دریافت وام و وام دهی در سیستم دیفای یا غیر متمرکز هست.
در سیستم دیفای، افراد تامین کننده نقدینگی می توانند با قرار دادن دارایی های خود سود دریافت کنند و امکان دریافت وام از این نقدینگی توسط سایر افراد فراهم آمده است.
به دلیل شفافیت بالای این خدمات(دریافت وام و وام دهی) و قرار گرفتن آن روی بلاک چین های عمومی، نیاز به اعتماد کاهش پیدا می کند.
در یک نگاه کلی تر، سیستم های وام دهی که از روش غیر متمرکز استفاده می کنند درصد ریسک طرف قرارداد را کاهش داده و امکان استفاده تعداد افراد بیشتری را با هزینه های کمتر و مدت زمان کوتاه تری فراهم می کنند.
سیستم غیر متمرکز دیفای کجا اجرا می شود؟
از آنجا که برنامه های غیر متمرکز به وسیله قراردادهای هوشمند کار می کنند هسته اصلی امور مالی، قراردادهای هوشمند است. در این صورت بلاک چین هایی نظیر اتریوم که قراردادهای هوشمند را میزبانی می کنند امکان میزبانی سیستم های غیرمتمرکز را دارند.
قراردادهای هوشمند از کدهای کامپیوتری بهره می برند. این در حالی است که قراردادهای معمولی از مواد قانونی برای مشخص کردن رابطه بین طرفین قرارداده استفاده می کند.
در صورتی که یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین پیاده سازی شود لازم الاجرا خواهد بود به این مفهوم که حتی توسعه دهنده آن قرارداد هوشمند نیز قادر نیست از اجرای قرارداد جلوگیری کند.
قراردادهای هوشمند و استفاده از آنها در معاملات ریسک کلاهبرداری و سرقت را تا حد زیادی کاهش می دهد و سریع تر و آسان تر است. این در حالی است که اگر کد اشتباه یا مخربی در قراردادهای هوشمند وجود داشته باشد می تواند خطر آفرین باشد و امکان برگشت آن وجود ندارد.
بزرگ ترین پروژه ای که سیستم دیفای در حال حاضر قادر است روی آن کار کند اتریوم است. هم اکنون اتریوم میزبان بیش از حدود 70 درصد اکوسیستم غیر متمرکز است.
در حال حاضر علاوه بر اتریوم، میزبانی برنامه های حوزه امور مالی غیر متمرکز توسط بلاک چین های کاردانو، نئو، تزوس ، ایاس و ده ها بلاک چین دیگر انجام می شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ارز آلت کوین و انواع آن
مشکلات دیفای
اصلی ترین مشکلاتی که سیستم غیر متمرکز دیفای با آن مواجه است شامل موارد زیر است:
- تجربه کاربری بد
- احتمال وقوع خطا از سوی کاربر
- سرعت پایین
تجربه کاربری بد
از آنجا که برنامه های دیفای کنونی رابط کاربری خوبی ندارند، استفاده از آنها برای کاربران تازه کار سخت و پیچیده خواهد بود. اولویت اصلی کاربران عادی غیرمتمرکز بودن و حریم خصوصی نیست. وجود رابط کاربری خوب و آسان بودن کار با این حوزه از عوامل مهمی است که کاربران عادی می توانند بر اساس آن سیستم متمرکز را رها کرده و از روش غیر متمرکز استفاده کنند. مهم ترین موضوعی که در رابطه با تجربه کاربری باید در نظر گرفته شود توسعه نرم افزارها و اپلیکیشن های موبایل حوزه دیفای است.
احتمال وقوع خطا از سوی کاربر
از آنجا که در روش غیر متمرکز واسطه ها از بین می روند کلیه مسئولیت تراکنش ها به عهده خود کاربران خواهد بود. در سیستم بانکی در صورتی که رمز حساب کاربری خود را فراموش و یا گم کنید کافیست به بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید و رمز حساب خود را بازیابی کنید. اما در سیستم بلاک چین مثل اتریوم هویت حساب شما با یک رشته از حروف و اعداد تحت عنوان کلید خصوصی تعیین می شود. در صورتی که آن را فراموش یا گم کنید هرگز نمی توانید به موجودی کیف پولتان دسترسی پیدا کنید. علاوه بر این تراکنش هایی که در سیستم بلاک چین انجام می شود غیرقابل برگشت هستند. در این صورت اگر مبلغی را اشتباها به یک کیف پول واریز کنید هرگز امکان برگشت آن وجود نخواهد داشت. بنابراین سیستم دیفای(غیر متمرکز) نیاز به دقت بسیار بالا در انجام معاملات و تراکنش ها دارد.
سرعت پایین
از آنجا که انجام معاملات در بلاک چین ها در حال حاضر کندتر از سیستم های متمرکز است این کار روی پروژه های غیر متمرکز تاثیر می گذارد. به عنوان مثال اتریوم به عنوان عمده ترین میزبان پروژه های غیر متمرکز قادر است تنها 14 تراکنش در یک ثانیه پردازش کند. اما احتمال رفع این مشکل در آینده نزدیک وجود دارد.
در این مطلب از کوینی فا آموختید دیفای چیست و کاربرد دیفای در ارزهای دیجیتال چیست. از طریق سیستم دیفای امکان حذف واسطه ها در انجام خدمات مالی فراهم شده است. به کمک این روش نیاز به اعتماد از بین می رود و امکان حرکت در یک سیستم مالی آزاد تر بدون فساد فراهم آمده است.
در حال حاضر بلاک چین اتریوم به عنوان بزرگ ترین میزبان سیستم غیر متمرکز به شمار می رود.
در سیستم دیفای مشکلات و چالش هایی وجود دارد که به نظر می رسد در آینده ای نزدیک این مشکلات حل و برطرف گردند.