معمول ترین روش برای انجام معاملات در بازار ارزهای دیجیتال اسپات تریدینگ یا معاملات نقدی است که همان ثبت سفارش در صرافی های ارز دیجیتال شناخته می شود. اگر می خواهید با معاملات اسپات در ارزهای دیجیتال آشنا شوید این مطلب را تا انتها دنبال کنید.
اسپات تریدینگ چیست؟
خرید و فروش یک دارایی، ارز خارجی یا کالایی که قرار است در یک تاریخ مشخص انجام شود معامله نقدی یا اسپات تریدینگ نامیده می شود.
در معاملات نقدی یا اسپات تریدینگ کالایی که مورد معامله قرار گرفته در همان لحظه تحویل داده می شود. بنابراین معاملات اسپات در مقابل معاملات فیوچرز قرار می گیرند. دلیل آن این است که در معاملات فیوچرز کالای مورد مبادله در تاریخ موعد قرار داد تحویل خریدار می شود.
سود حاصل از این دسته معاملات در صورت بالا رفتن قیمت کالای خریداری شده به دست می آید. بنابراین با توجه به اینکه در این معامله تریدرها در صورت افزایش قیمت سود به دست می آورند، به آن بازار یک طرفه هم می گویند.
برای مثال در معاملات نقطه ای یا اسپات ارز دیجیتال بیت کوین، بلافاصله پس از انجام معامله، ارز بیت کوین از خریدار به فروشنده انتقال داده می شود. اما در معاملات فیوچرز پس از انعقاد قرارداد و پرداخت هزینه بیت کوین خریداری شده، در تاریخی که در قرارداد مشخص شده است بیت کوین بین فروشنده و خریدار انتقال داده می شود.
بیشتر بخوانید: منظور از معاملات فیوچرز در ارز دیجیتال چیست؟
قیمت اسپات در اسپات تریدینگ
از آنجا که در معاملات نقطه ای یا اسپات معامله در همان لحظه انجام می شود قیمت اسپات نیز به صورت لحظه ای در حال تغییر است. به عنوان مثال اگر شما قصد خرید ارز دیجیتالی را دارید که هم اکنون n دلار است قیمت معامله اسپات آن نیز در این لحظه n دلار خواهد بود. اما ممکن است در زمان دیگری این قیمت تغییر پیدا کند و کم یا زیاد شود.
بنابراین قیمت فعلی یک دارایی نظیر ارز دیجیتال در بازار به عنوان قیمت اسپات شناخته می شود.
کلیه صرافی های ارز دیجیتال ایران در دسته بندی معاملات اسپات قرار می گیرند. زیرا در این صرافی ها تمامی معاملات به صورت نقدی انجام می شود. اما برخی از بازارهای فرابورس نظیر بازار بورس کالای CME، BAKT و صرافی بیت مکس از روش معالات فیوچرز برای معاملات خود استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید: هولد کردن در ارز دیجیتال چیست؟
معاملات اسپات چگونه انجام می شود؟
در معاملات اسپات روش کسب سود با افزایش قیمت دارایی خریداری شده اتفاق می افتد. بنابراین معامله گران در این معاملات تلاش می کنند دارایی های را خریداری کنند که منجر به افزایش ارزش می گردند.
روش دیگر کسب سود در معاملات اسپات به این صورت است که معامله گران دارایی های مالی خود را در این معاملات به فروش می رسانند و بعد از اینکه قیمت آن دارایی کم شد مجددا آن را خریداری می کنند.
قیمت یک دارایی در معاملات اسپات همان قیمت اسپات آن نامیده می شود. شما می توانید در بازارهای اسپات، با بهترین قیمت اسپات دارایی های خود را خرید و فروش کنید. اما نمی توان تضمین نمود قیمت بازار در زمان سفارش گذاری شما دچار تغییر نشود.
از طرفی این امکان وجود دارد میزان حجم کالایی که قصد خرید آن را با قیمت دلخواه خود دارید کافی نباشد. مثلا می خواهید تعداد حدود 10 ارز بیت کوین با قیمت اسپات خریداری کنید، اما فقط 3 عدد بیت کوین با آن قیمت موجود باشد. در این صورت مجبور خواهید شد بقیه بیت کوین ها را با قیمت دیگری خریداری کنید.
قیمت های اسپات در هر لحظه در معرض نوسان هستند و به روزرسانی می شوند.
برخی از معاملات اسپات خارج از صرافی ها انجام می شود در این صورت شما می توانید هزینه و میزان مشخصی از کالا را برای معامله تعیین کنید. علاوه بر این معامله را به شکل کاملا مستقیم و بدون واسطه با فرد فروشنده و یا خریدار انجام دهید.
در بازارهای اسپات در اکثر موارد تحویل کالا معمولا به صورت فوری انجام می شود یا نهایتا تا دو روز کاری بعد کالا تحویل داده می شود.
با این حال تمامی بازارهای رمزارز به صورت شبانه روزی باز هستند. بنابراین معامله گران می توانند بدون هیچ مشکلی معاملات فوری انجام دهند. در نظر داشته باشید این فرآیند ممکن است در معاملات خارج از صرافی ها زمان بیشتری طول بکشد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع صرافی های ارز دیجیتال
انواع صرافی در معاملات اسپات
معاملات اسپات در یک مکان مشخص انجام نمی گیرد و محدود به یک مکان خاص نیست. بیشتر معامله گران معمولا معاملات اسپات را در صرافی ها انجام می دهند. اما لازم است بدانید امکان انجام معامله مستقیم و بدون واسطه نیز در معاملات اسپات فراهم شده است. معاملات خارج از صرافی ها OTC یا Over The Counter نامیده می شود. در این نوع معاملات هیچ قانون مشخصی وجود ندارد و معامله کاملا مطابق با خواسته طرفین انجام می شود.
علاوه بر این معامله گران می توانند از پلتفرم های معاملاتی و یا صرافی ها برای انجام معاملات اسپات استفاده کنند. همانطور که قبلا هم گفتیم صرافی ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند. صرافی های متمرکز و غیر متمرکز.
صرافی های متمرکز
صرافی های متمرکز امکان مدیریت دارایی های مختلفی نظیر فارکس، ارز دیجیتال و کالا را بر عهده دارد. در واقع صرافی های متمرکز یک واسط بین صاحبان دارایی مورد معامله و کاربران می باشند. به منظور استفاده از این صرافی ها ابتدا لازم است با پول فیات و یا هر ارزی که تصمیم به معامله آن دارید حساب کاربری خود را شارژ نمایید.
بررسی انجام درست تراکنش ها به کمک صرافی ها امکان پذیر است. حفظ امنیت و محافظت از دارایی های مشتریان، پیروی از قانون گذاران، احراز هویت KYC، قیمت گذاری عادلانه و... از جمله وظایف و مسئولیت های صرافی های متمرکز به شمار می رود. این صرافی ها سود خود را از کارمزد تراکنش ها و سایر فعالیت های تریدینگ دریافت می کنند. بنابراین در صورت وجود کاربر و نقدینگی کافی در هر دو بازار نزولی و صعودی کسب سود خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: ارز فیات چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز
عمده فعالیت صرافی های غیرمتمرکز (DEX)، در زمینه رمزارزهاست. این دسته از صرافی ها سفارشات خرید و فروش را از طریق بلاک چین به همدیگر وصل می کنند. در این نوع صرافی ها کاربران در اکثر مواقع نیاز به ساخت حساب کاربری ندارند. زیرا معاملات کاربران کاملا مستقیم و بدون نیاز به وجود صرافی از طریق کیف پول ارز دیجیتال آنها انجام می گیرد.
پنکیک سواپ و یونی سواپ نیز نوعی دیگر از صرافی های غیرمتمرکز به شمار می روند که از روش مبتنی بر Order Book استفاده می کنند. این بازارسازهای خودکار نیز از قراردادهای هوشمند بهره می برند. در این بازارها خریداران توکن های خود را با وجوه موجود در استخرهای نقدینگی تعویض می کنند. تامین کنندگان نقدینگی نیز کارمزد تراکنش ها را در ازای این خدمت دریافت می کنند.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند در ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می کند؟
معاملات خارج از صرافی OTC
یکی دیگر از روش های انجام معاملات، مربوط به معاملاتی است که خارج از صرافی ها انجام می شود. در این روش معاملات که به صورت مستقیم بین کارگزاری ها و تریدرها انجام می گیرد، دارایی های مالی و سهام مورد معامله قرار می گیرند. سازماندهی معاملات نقدی و یا اسپات تریدینگ در این بازارها به کمک موبایل و پیام رسانی انجام می گیرد.
عدم نیاز به دفتر سفارشات از جمله مزایای این بازار به شمار می رود.
صرافی ها امکان انجام معامله یک ارز با میزان سرمایه بازار کم و نقدینگی کم را در قیمت درخواستی شما نمی توانند انجام دهند. در این صورت مجبور می شوید سفارش خود را با قیمت بالاتری ثبت نمایید. به همین خاطر معاملات بزرگ در بازارهای OTC قیمت های عادلانه تری دارند. بنابراین انجام معاملات بزرگ اولین ارز دیجیتال نیز در بازارهای OTC به نسبت صرافی ها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر خواهد بود.
مزایای اسپات تریدینگ
- شفاف بودن قیمت ها و وابسته بودن آن به میزان عرضه و تقاضا در بازار
- سهولت شرکت در معاملات اسپات به دلیل قوانین آسان، مشخص بودن پاداش ها و ریسک های احتمالی.
- امکان از دست رفتن سرمایه در این معامله وجود ندارد و شما به آسانی می توانید در صرافی سفارش خود را ثبت نمایید. در این نوع معامله می توانید در هر زمان که مایل بودید به یک معامله ورود کنید و یا از آن خارج شوید.
بیشتر بخوانید: نقدینگی یا لیکوییدیتی ارز دیجیتال چیست؟
معایب اسپات تریدینگ
- معمولا سود حاصل از معاملات اسپات بسیار کمتر از سود معاملات فیوچرز و مارجین است. در معاملات فیوچرز امکان کسب سود بیشتر با همان میزان سرمایه فراهم شده است.
- پایداری قیمت برای برخی از دارایی ها و افراد و شرکت های خاص بسیار حائز اهمیت است. به طور مثال یک شرکت که قرار است خارج از کشور فعالیت کند، لازم است به ارزهای خارجی در بازار فارکس دسترسی داشته باشد. در صورتی که قیمت آنها به قیمت بازار اسپات وابسته باشد، برنامه ریزی برای هزینه ها و درآمد ها ممکن است ناپایدار باشد.
- معاملات اسپات روی برخی از دارایی ها و ارزهای دیجیتالی که ارزش نگهداری و هولد کردن ندارند مناسب نیست. بهترین مثال کامودیتی ها هستند. در صورتی که نفت خام بخرید، باید به فکر تحویل فیزیکی آن نیز باشید. در فضای ارزهای دیجیتال در صورت هولد کردن توکن ها و کوین ها، مسئولیت نگهداری امن آنها هم به عهده خودتان خواهد بود.
یکی از پرکاربردترین روش های معامله در بازارهای مالی نظیر بازار ارزهای دیجیتال، انجام معاملات اسپات Spot Trading است. این روش معامله به ویژه برای افراد تازه کار و مبتدی بسیار مناسب است. برای اینکه معامله گران در معاملات اسپات بیشترین سود ممکن را از بازار کسب کنند لازم است از مزایا و معایب آن به طور کامل آگاه باشند. تقریبا می توان گفت اکثر معاملات در زمینه ارزهای دیجیتال در ایران به صورت معاملات اسپات انجام می شود. اما در خارج از ایران معاملات و قراردادهای آتی نیز وجود دارد که امکان حق انتخاب بیشتری به تریدرها می دهد.