یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد در معاملات ارزهای دیجیتال قراردادهای آتی یا معاملات فیوچرز است. در این مطلب می خواهیم با معاملات فیوچرز، مزایا و معایب قرارداد آتی و اصطلاحات رایج در قرارداد آتی آشنا شویم. برای دانستن این موضوع ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی چیست؟
قراردادی که بین دو یا چند نفر بسته شده اما موعد آن مربوط به آینده می شود را معاملات فیوچرز یا آتی می نامند.
دارایی های مشخصی نظیر فلزات گرانبها، ارزهای دیجیتال، محصولات کشاورزی، بازارهای سهام، اوراق قرضه و... در زمانی مشخص و با قیمت مورد تایید طرفین قرارداد، در معاملات فیوچرز مورد معامله قرار می گیرند.
برای مثال شما یک شرکت ساختمان سازی دارید که قرار است در طی حدود 6 ماه آینده یک برج آماده تحویل دهید. بر حسب تجربیات خود و محاسباتی که انجام داده اید به این نتیجه رسیده اید که برای این پروژه به 15 هزار میلگرد نیاز دارید. به منظور مدیریت بهتر هزینه ها مبلغی را برای خرید میلگرد کنار گذاشته اید. اما از آنجا که قیمت ها دائم در حال نوسان است ممکن است در زمان نیاز هزینه میلگردها تغییر پیدا کند. بهترین کار این است که با شرکت تولید کننده میلگرد یک قرارداد آتی تنظیم کنید. در این قرارداد زمان تحویل میلگردها و مبلغ مشخص میلگرد را تنظیم کنید.
در نظر بگیرید قیمت میلگردها 20 هزار تومان است و شما قصد دارید با انعقاد قرارداد آتی این میلگردها را در دو ماه آینده با همان قیمت بخرید. در این صورت دو حالت به وجود می آید:
- احتمال دارد قیمت میلگردها تا دو ماه بعد به دلایل مختلفی از 20 هزار تومان به قیمت مثلا 15 هزار تومان کاهش پیدا کند. در این صورت شما متضرر شده اید. به این خاطر که اگر منتظر می ماندید و دو ماه بعد می خریدید مبلغ میلگرد برای شما 15 هزار تومان حساب می شد. در این حالت سود حاصل از این قرارداد در جیب کارخانه میلگرد سازی می رود.
- در حالت دوم احتمال دارد در دو ماه آینده قیمت میلگردها افزایش یابد. در این صورت این شمایید که با انعقاد قرارداد آتی سود کرده اید.
از طرف دیگر شما با پرداخت مبلغ قرارداد به نقدینگی کارخانه و چرخه تولید آن کمک کرده و منجر به افزایش میزان تولید آن می شوید.
در واقع قراردادهای آتی به کمک کارخانه هایی می آید که به دلیل نبود سرمایه کافی از کار افتاده اند.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
مشخصات قرارداد آتی
- نوع دارایی اولیه و استاندارد کالا
- اندازه قرارداد آتی
- ماه قرارداد
- وجه تضمین اولیه
- حد نوسان قیمت روزانه
- حداکثر حجم هر سفارش
- سقف مجاز موقعیت های باز
- دوره و ساعات معاملاتی و تاریخ سررسید
- تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل
- کارمزدها و جرایم
معاملات فیوچرز توسط صرافی های داخلی پشتیبانی نمی شود. اما در این میان صرافی های بین المللی و بازارهای سهام مختلف نظیر بایننس، بکت، بورس اختیار معامله شیکاگو، بیت مکس و گروه صرافی شیکاگو مرکانتایل از این معاملات پشتیبانی می کنند.
ویژگی های قرارداد آتی
- مدیریت خطر یا ریسک
- استفاده از اهرم به منظور افزایش توان سوددهی معاملات
- جذب نقدینگی و پوزیشن های فروش
بیشتر بخوانید: عرضه اولیه ارز دیجیتال(ICO) چیست؟
مزایای قرارداد آتی
1. پوشش ریسک در معاملات فیوچرز
به عنوان مثال اگر شخصی نگران کاهش قیمت مواد غذایی است که در اختیار دارد می تواند از طریق معاملات فیوچرز مواد غذایی خود را معامله کند و با این کار از ریسک کاهش قیمت آن جلوگیری کند.
2. جذب سرمایه
استفاده از معاملات فیوچرز منجر به جذب سرمایه های هنگفت برای کارخانجات و شرکت ها می شود. بنابراین کارخانه هایی که نیاز به سرمایه برای تولید محصولات خود دارند می توانند با معاملات فیوچرز به نوعی محصول خود را پیش فروش کرده و سرمایه لازم برای تولید آن را تامین کنند.
3. نقدشوندگی بالای معاملات
از آنجا که در قراردادهای آتی امکان پیش فروش دارایی وجود دارد. در این صورت معامله گرانی که دارایی پایه را ندارند نیز می توانند فروشنده باشند و در زمان سررسید قرارداد کالا را از بازار فیزیکی تهیه کرده و آن را تحویل دهند. این عمل منجر به افزایش نقدشوندگی بازار می شود.
4. استفاده از اهرم مالی
از آنجا که معامله گران قراردادهای آتی امکان استفاده از اهرم مالی را دارند می توانند سود بیشتری در مقایسه با سایر بازارها کسب کنند. به این شکل که یک معامله گر قادر است با سرمایه کم، برابر با کل ارزش یک دارایی تعهد شده سود یا زیان به دست آورد.
5. امکان معامله کالاهای غیرفیزیکی
در معاملات آتی این امکان برای معامله گران فراهم می شود تا کالاها یا محصولاتی که امکان معامله آنها به صورت فیریکی میسر نیست مورد معامله قرار گیرند.
6. پرداخت کمترین کارمزد
مبلغ کارمزد انتقال ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین زیاد است. در معاملات فیوچرز میزان مبلغ کمتری برای کارمزد پرداخت می کنید.
7. عدم نیاز به انتقال و یا نگهداری ارزهای دیجیتال
نگهداری درست ارزهای دیجیتال و انتخاب کیف پول مناسب با امنیت بالا به ویژه برای تازه کاران کار بسیار سختی است. در صورت استفاده از قرادادهای آتی دیگر چنین مشکلاتی وجود نخواهد داشت.
معایب معاملات فیوچرز
- خطر از دست رفتن مبلغی بیش از مبلغ سرمایه گذاری اولیه برای سرمایه گذاران
- در معاملات فیوچرز مشابه یک شمشیر دو لبه احتمال کسب سود و یا زیان های زیادی وجود دارد.
- جلوگیری از روند حرکت قیمت به سوی قیمت های مطلوب بر اثر سرمایه گذاری در معاملات فیوچرز
بیشتر بخوانید: آشنایی با اصطلاحات و زبان تخصصی ارزهای دیجیتال
اصطلاحات رایج در قراردادهای آتی
دارایی پایه
کالا یا همان دارایی که قرارداد آتی روی آن انعقاد می گردد را دارایی پایه می گویند. محصولات کشاورزی، فلزات، طلا، نفت و فرآورده های آن، سهام و ... از جمله دارایی های پایه به شمار می روند.
اندازه قرارداد
اندازه هر قرارداد در قراردادهای آتی توسط بورس تعیین می گردد. سرمایه گذاران قادر هستند مضرب صحیحی از این مقدار را برای معاملات بکار گیرند. مثلا اندازه قراردادهای آتی زعفران بورس کالا، 10 کیلوگرم است.
سررسید قرارداد
هر کدام از معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی موعد مشخصی دارند. تنها در زمان سررسید امکان انجام معاملات آتی وجود دارد.
موقعیت تعهدی باز
زمانی که هنوز معامله گر قرارداد را تسویه نکرده است و کالای مورد نظر هنوز تحویل داده نشده است موقعیت تعهدی باز نامیده می شود.
موقعیت تعهدی خرید
خریداری که در بورس، قرارداد آتی را می خرد و موظف به خرید دارایی پایه طبق ضوابط بورس در زمانی مشخص است اصطلاحا موقعیت خرید اختیار می کند. در صورت حفظ موقعیت خود تا تاریخ سررسید ملزم است دارایی پایه را خریداری کند.
موقعیت تعهدی فروش
در قرارداد آتی شخصی که قرارداد را می فروشد و مسئولیت تحویل دادن دارایی پایه را بر اساس قوانین استاندارد بورس در تاریخ سررسید برعهده دارد، در اصطلاح موقعیت تعهدی فروش اختیار می کند. در صورت حفظ موقعیت خود تا زمان سررسید آن ملزم است دارایی پایه را تحویل دهد.
بیشتر بخوانید: نقدینگی یا لیکوییدیتی ارز دیجیتال چیست؟
نکته: در نظر داشته باشید در معاملات فیوچرز مبلغ مشخص شده در زمان انعقاد قرارداد پرداخت می گردد. اما کالای خریداری شده در این معامله را در موعد اتمام قرارداد تحویل می گیرید.
با این وجود در برخی از قراردادها مقداری از مبلغ قرارداد در زمان عقد قرارداد و مابقی آن در هنگام تحویل کالا پرداخت می گردد.
با توجه به اینکه انجام معاملات بیت کوین همچنان در بعضی از کشورها غیرقانونی و ممنوع است، این امکان برای معامله گران وجود دارد به کمک معاملات فیوچرز وارد بازار معاملات ارز گردند.
در بازار معاملات مالی به معاملات فیوچرز یا قرادادهای آتی Trading Futures می گویند. در واقع معاملات فیوچرز یک توافقنامه قانونی است که طبق آن مقدار مشخصی از یک کالا با مبلغی مشخص خریداری شده و در زمان انعقاد قرارداد هزینه آن کالا پرداخت می گردد. اما زمان تحویل کالا در واقع زمان سررسید قرار داد است. معاملات فیوچرز به دلیل پیچیدگی ممکن است برای تازه کاران خطرناک باشد.