در بدو ورود به حوزه ارزهای دیجیتال با لیستی از اصطلاحات کریپتوکارنسی مواجه می شوید. برای درک بهتر این اصطلاحات لازم است با مفهوم هر کدام آشنا شوید. بیت کوین و بلاک چین دو مفهوم متفاوت و پرکاربرد در حوزه ارزهای دیجیتال هستند. در این مطلب می خواهیم به زبان ساده تفاوت بیت کوین و بلاک چین را مورد بررسی قرار دهیم.
بیشتر بخوانید: کریپتوپانک (cryptopunk) چیست؟
بررسی تفاوت بیت کوین و بلاکچین
لازم است بدانید این دو واژه به مفاهیم مرتبطی اشاره می کنند اما کاملا متفاوت از هم هستند و نمی توان به جای هم بکار برد:
- بیت کوین یک ارز دیجیتال است که از بلاک چین برای اهداف تمرکز زدایی استفاده کرده است.
- بلاک چین بخشی از بیت کوین محسوب می شود.
- تراکنش های انجام شده در بلاک چین بیت کوین ثبت می گردد.
- اما بلاک چین یک فناوری محسوب می گردد که اطلاعات به صورت توزیع شده روی آن ذخیره می گردد.
- بلاک چین برای اولین بار در ارز بیت کوین استفاده شد.
- کاربرد بلاک چین غیر از ارزهای دیجییتال می تواند در دیگر حوزه ها نیز باشد.
- در واقع ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مثل بیت کوین برای تایید تراکنش های خود به صورت غیرمتمرکز از فناوری بلاک چین بهره می برند.
- بیت کوین به عنوان اولین و محبوب ترین ارز دیجیتال شناخته شده است.
- بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک چین برای ثبت اطلاعات تراکنش های خود به صورت غیرمتمرکز استفاده می کنند.
تفاوت بیت کوین و بلاک چین همانند تفاوت گوگل و اینترنت است:
در دنیای امروز اکثر کاربران اینترنت برای جستجوی موضوع مورد نظر خود از گوگل استفاده می کنند. اما هرگز نمی توان گوگل را با اینترنت اشتباه گرفت و یا آنها را به جای هم به کار برد. بنابراین بیت کوین هم به عنوان اولین نمونه کاربردی ارزهای دیجیتال است که در آن از فناوری بلاک چین استفاده شده است. اما نمی توان این دو را با یکدیگر اشتباه گرفت.
بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست؟
تعریف کلی بلاک چین
وظیفه اصلی بلاک چین ثبت لیستی از تراکنش های انجام شده است. بلاک چین یک دفتر کل دیجیتالی است که به صورت غیرمتمرکز طراحی شده است. در واقع استفاده از این فناوری در حوزه ارزهای دیجیتال منجر می شود بدون نیاز به واسطه ها معاملات خود را انجام دهید. اما برای اینکه بهتر بتوانید مفهوم بلاک چین را درک کنید لازم است با سه مورد از مفاهیم "دفتر کل"، "غیرمتمرکز" و "توزیع شده" آشنا شوید.
دفتر کل
یک دفتر کل شبیه دفاتر کل حسابداری یک شرکت هستند. به معنی که در دفتر کل تمامی معاملات یک شرکت به علاوه کلیه حساب های بدهکار و بستانکار در آن ثبت و ذخیره می گردد. اما تفاوت اصلی دفتر کل با یک دفتر یادداشت معمولی، ارتباط خاص صفحات آن با هم است.
در یک دفتر کل حسابداری در پایین و بالای صفحه عبارت "نقل به صفحه" و "منقول از صفحه" آورده می شود.
در ابتدای هر صفحه مجموع حساب های صفحه قبلی در قسمت منقول از صفحه نوشته می شود. همچنین زمانی که هر صفحه تکمیل شد، جمع کلیه حساب های موجود در آن صفحه در قسمت نقل به صفحه نوشته شده و به صفحه بعدی انتقال می یابد. به این شکل کلیه صفحات دفتر کل به صورت زنجیروار به یکدیگر متصل شده و اطلاعات به این شیوه ذخیره می گردد.
بنابراین بلاک چین نیز همانند یک دفتر کل، یک پایگاه داده دیجیتالی محسوب می شود که اطلاعات را به صورت غیرقابل تغییر و دائمی در خود ذخیره می کند. به شیوه ای ساده تر و دقیق تر بلاکچین زنجیره خطی از چندین بلاک است که با روش های رمزنگاری به هم متصل می شوند. بر این اساس هر بلاک از بلاک چین یک صفحه از دفتر کل محسوب می شود. در دفتر کل صفحات با مکانیزم به هم متصل می شوند. رمزنگاری بلاک ها در بلاکچین نیز همانند این مکانیزم است.
البته شیوه رمزنگاری در بلاکچین نسبت به دفاترکل سنتی بسیار امن تر و پیچیده تر است.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟
غیرمتمرکز
در دفاتر متمرکز یک سازمان معمولا دفترکل را کنترل می کند. این سازمان می تواند یک سازمان دولتی، بانک و ... باشد.
این دفاتر به راحتی توسط نهادهای مرکزی قابل تغییر و یا دستکاری هستند. دلیل آن این است که قدرت تصمیم گیری در اختیار نهادی است که آن را کنترل می کند.
اما در دفتر کل غیرمتمرکز همانند بلاک چین امکان تغییر و یا دستکاری اطلاعات وجود ندارد. دلیل آن این است که قدرت تصمیم گیری در این سیستم در اختیار یک شخص یا نهاد خاصی نیست بلکه در اختیار کل اعضای شبکه است. بدین شکل هیچ قدرت مرکزی در این سیستم وجود ندارد.
توزیع شدگی
ساختار یک دفتر کل توسط مفهوم توزیع شدگی تعریف می گردد. سیستم هایی که به شکل توزیع شده هستند اطلاعات به جای قرار گرفتن روی یک سرور یا یک پایگاه داده خاص در میان کل اعضای شبکه توزیع میشود. اما در دفتر کل تنها یک نسخه اصلی از آن وجود دارد که در اختیار یک سازمان دولتی، بانک و یا یک فروشگاه خاص قرار می گیرد. اما نسخه های دیگر دفترکل هیچ رسمیتی نداشته و تنها به عنوان نسخه پشتیبان محسوب می شوند.
این در حالی است که فناوری بلاک چین کاملا شبیه یک دفتر کل توزیع شده رفتار می کند. در این سیستم هر کاربر که قصد مشارکت در فرآیند نگهداری و حفظ شبکه بلاک چین را داشته باشد، یک نسخه الکترونیکی از داده های بلاک چین را در اختیار دارد. این داده ها به طور دائم با آخرین تراکنش ها به روز می گردد. در این صورت اگر یکی از پایگاه های داده هک شده یا از کار بیفتد، امکان تغییر و یا حذف اطلاعات ذخیره شده روی بلاک چین وجود نخواهد داشت.
طبق تعاریف گفته شده می توان گفت شبکه های بلاک چینی در واقع دفترکل های توزیع شده و غیرمتمرکزی هستند که با بکاربردن فناوری رمزنگاری و از طریق مشارکت تعدادی از کاربران در سرتاسر جهان امنیت آنها تامین می گردد. به این کاربران که در روند تایید و اعتبارسنجی معاملات شرکت می کنند "نودهای شبکه" نیز گفته می شوند.
فناوری بلاک چین بکار برده شده در حوزه ارزهای دیجیتال، موظف است تراکنش های تایید شده را به صورت یک بایگانی دائمی در خود ذخیره و امنیت آن ها را تامین کند. لازم به ذکر است از این فناوری در دیگر حوزه ها نیز بکار گرفته می شود.
بیشتر بخوانید: دیفای یا سیستم غیرمتمرکز چیست؟
نحوه عملکرد بلاک چین
همانطور که گفتیم بلاک چین زنجیره ای از بلاک های به هم پیوسته شامل داده ها و اسناد است.
طبق این تعریف یک بلاک در بلاک چین، شامل بسته ای از داده ها شامل لیستی از آخرین تراکنش های انجام شده است. کاملا شبیه به یک فهرست خرید که روی کاغذ چاپ شده است.
اما مهم ترین ویژگی بلاک چین این است که در آن امکان تغییر بلاک ها وجود ندارد. با اضافه شدن بلاک های جدید به بلاک چین، لیستی از سوابق بلاک های به هم مرتبط ایجاد می شود.
از آنجا که بلاک های موجود در بلاک چین از طریق یک مکانیزم رمزنگاری به هم مرتبط می شوند، امکان تغییر و یا حذف داده های ثبت شده وجود ندارد. روند کار به این صورت است که از داده ها و اطلاعاتی که در هر بلاک وجود دارد یک خروجی رمزنگاری شده تولید می گردد و آن در بلاک بعدی ذخیره می شود.
سازو کار رمزنگاری باعث ایجاد ارتباط بین هر بلاک جدید با بلاک قبلی خود می شود. به این صورت که خروجی رمزنگاری تولید شده از بلاک قبلی در بلاک جدید ثبت می گردد. در این صورت با اضافه شدن هر بلاک جدید، تغییر داده های آن غیرممکن خواهد بود. زیرا امنیت بلاک ها از طریق رمزنگاری تامین می گردد و شکستن رمزنگاری بسیار هزینه بر و سخت است.
بیشتر بخوانید: مفهوم هش در بلاک چین
بیت کوین
اولین و شناخته شده ترین ارز دیجیتالی که در سال 2009 توسط شخصی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو به دنیا معرفی شد بیت کوین نام دارد.
اما دلیل اصلی اینکه بیت کوین ساخته شد این بود که یک سیستم پرداخت الکترونیکی ایجاد شود که کاملا غیرمتمرکز و مستقل بوده و امنیت بالایی داشته باشد.
پس از بیت کوین ارزهای دیجیتال دیگری نیز به وجود آمدند. هر یک از آنها دارای مشخصات و قوانین مربوط به خود هستند.
لازم به ذکر است هر کدام از ارزهای دیجیتال دارای بلاک چین اختصاصی نیستند.
بیت کوین یک ارز دیجیتال با تعداد عرضه محدود 21 میلیون واحد است. این به این مفهوم است که پس از استخراج تعداد کل میزان عرضه مشخص شده، هیچ بیت کوین دیگری توسط سیستم ایجاد نمی شود.
بیت کوین دارای پروتکلی منبع باز است. بنابراین هر کس قادر است کدهای آن را کپی کرده و یا بازیابی کند.
بیشتر بخوانید: استخراج یا ماینینگ ارزهای دیجیتال چیست؟
در این مطلب سعی کردیم به بیانی ساده تفاوت بیت کوین و بلاک چین و مفهوم هر یک به طور جداگانه بپردازیم.
بلاک چین یک فناوری ذخیره تراکنش ها بدون امکان تغییر و یا دستکاری آنها است. این فناوری برای اولین بار در بیت کوین استفاده شد.
دلیل اصلی استفاده ارزهای دیجیتال از بلاک چین، انجام تراکنش ها بدون نیاز به واسطه و یا سازمان مرکزی و حفظ امنیت و صحت تراکنش هاست.